آگاهی و شناخت ازبیماری‌هایی نظیردیابت، عوامل بروز آن و راهکارهای درمانی مربوطه می‌تواند در سلامتی فردی ما نقش به سزایی داشته باشد، بنابراین ما دراین مطلب قصد داریم به معرفی بیماری دیابت، ارتباط آن با عوامل ژنتیکی وعوامل بیرونی و…بپردازیم.
دیابت به‌عنوان بیماری شناخته می‌شود که برتوانایی بدن دراستفاده از قند خون برای تأمین انرژی تأثیرگذار است. سه نوع دیابت با عنوان‌های دیابت نوع 1، 2 ودیابت بارداری وجود دارد.
دیابت نوع ۱
نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به سلولهای پانکراس که تولید کننده انسولین هستند حمله می‌کند. این نوع دیابت معمولاً در کودکی تشخیص داده می‌شود، اگرچه ممکن است در بزرگسالان نیزوجود داشته باشد. هورمون انسولین برای کمک به بدن دراستفاده از قند خون حیاتی است و وظیفه انتقال گلوکز به سلول‌ها را برعهده دارد. بدون انسولین کافی، قند خون اضافی می‌تواند به بدن آسیب برساند.
شایع‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
تشنگی شدید
گرسنگی شدید
افزایش ادرار
کاهش وزن بدون دلیل
سوزن سوزن شدن در اندام‌ها
خستگی مداوم
تغییرات خلق و خوی
تاری دید
عامل ژنتیکی موثردربروز دیابت نوع۱
تصورمی‌شود که استعداد ژنتیکی، یک عامل عمده در ابتلا به دیابت نوع ۱ است. این مورد می‌تواند شامل سابقه خانوادگی و همچنین وجود ژن‌های خاصی باشد. برخی از ژن ها، مانند آن‌هایی که به عملکرد سیستم ایمنی بدن مربوط می‌شوند، با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ ارتباط دارند. طبق تحقیقات، بیش از ۵۰ ژن وجود دارد که ممکن است عامل خطر برای این بیماری باشد. ژن‌های HLA. آن‌ها پروتئین‌هایی را ایجاد می‌کنند که سیستم ایمنی بدن شما برای حفظ سلامتی ازآن استفاده می‌کند. از آنجا که دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است بدن شما سلولهای سازنده انسولین را از بین می‌برد. برخی از ژن‌ها در یک گروه از افراد بیشتر از گروه دیگر است، به همین دلیل نژاد و قومیت ازعوامل تاثیرگذاراست. به عنوان مثال، افراد سفیدپوست بیشتر از دیگران به دیابت نوع ۱ مبتلا می‌شوند.
سابقه خانوادگی
مانند بسیاری از شرایط سلامتی، داشتن سابقه خانوادگی ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را افزایش دهد، درواقع افرادی که والد یا خواهرو برادر مبتلا به دیابت نوع ۱ دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند. طبق انجمن دیابت آمریکا، اگر هر دو والد این بیماری را داشته باشند، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در کودک حتی می‌تواند به ۱ در۴ برسد.
عوامل دیگری که ممکن است باعث دیابت نوع ۱ شوند عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض ویروس ها: محققان دریافتند که ارتباط زیادی بین عفونت‌های ویروسی مادر و ایجاد دیابت نوع ۱ در کودک وجود دارد.
قرار گرفتن در معرض آب و هوای خاص: ممکن است بین آب و هوا و ابتلا به دیابت نوع ۱ رابطه وجود داشته باشد. در مطالعه‌ای یافته شد که شیوع بیشتری از دیابت نوع ۱ در کودکان ساکن در آب و هوای اقیانوسی، عرض‌های جغرافیایی بالاترو مناطقی که کمتر در معرض آفتاب هستند وجود دارد.
باور غلط: افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، قادر به مصرف مواد قندی نیستند.
حقیقت: بسیاری از افرادی که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند، قادرهستند تا از طریق دارو و مداخلات غذایی وضعیت خود را مدیریت کنند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ هنوز هم می‌توانند از یک رژیم غذایی کامل که شامل کربوهیدرات‌ها یا قندهای پیچیده است استفاده کنند.
دیابت نوع۲
دیابت نوع ۲ بر توانایی بدن در استفاده صحیح از انسولین تأثیر می‌گذارد. برخلاف افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ انسولین تولید می‌کند. با این حال یا آن‌ها به اندازه کافی توانایی مقابله با افزایش سطح قند خون را ندارند و یا بدن آن‌ها قادر به استفاده موثر از انسولین نیست. پزشکان دیابت نوع ۲ را با فاکتورهای مربوط به سبک زندگی مانند چاقی مرتبط می‌دانند. قندهای اضافه شده، به ویژه از نوشیدنی‌های شیرین، به شدت با ابتلا به دیابت نوع ۲ ارتباط دارند. این احتمالاً به دلیل تأثیرمستقیم قند بر روی کبد و همچنین تأثیرغیرمستقیم آن در افزایش وزن بدن است.
عامل ژنتیکی موثر دربروز دیابت نوع۲
با دیابت نوع ۲، بدن نمی‌تواند به درستی از انسولین استفاده کند (به این مورد مقاومت انسولین گفته می‌شود) و در بعضی موارد، ممکن است قادر به تولید انسولین کافی هم نباشد. دیابت نوع ۱ بیماری است که دارای قوی‌ترین عوامل خطر ژنتیکی است، این عوامل برای دیابت نوع ۲ نیز وجود دارد، از جمله سابقه خانوادگی، سن و نژاد. خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در صورت ابتلا به یکی از والدین، ۴۰٪ و در صورت ابتلا هردو والد تقریباً ۷۰٪ است. اگر سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲را دارید، ممکن است تشخیص اینکه دیابت شما به دلیل عوامل سبک زندگی یا ژنتیک است، دشوار باشد، با این حال مطالعات نشان میدهد که با ورزش و کاهش وزن میتوان دیابت نوع ۲ را به تأخیر انداخت و یا از آن جلوگیری کرد. دیابت درکمین اعضای یک خانواده است، تا حدی این امر می‌تواند به این دلیل باشد که کودکان از والدین خود عادت‌های بد، رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن یاد می‌گیرند، اما یک پایه ژنتیکی نیز وجود دارد. خبر خوب این است که مانند بزرگسالان میتوان با تشویق انتخاب مواد غذایی سالم، ورزش و کاهش وزن، دیابت نوع ۲ را در جوانان به تأخیر انداخت و یا از آن جلوگیری کرد.
دیابت بارداری
دیابت بارداری بیماری است که باعث می‌شود زنان در دوران بارداری سطح قند خون بسیار بالایی داشته باشند. این شرایط معمولاً موقتی است.
برای کاهش خطر ابتلا به دیابت چه کنیم؟
از یک رژیم غذایی کامل استفاده کنید: رژیم‌های غذایی غنی از آجیل، میوه ها، سبزیجات و غلات کامل با کاهش خطر ابتلا به دیابت مرتبط هستند.
از سبزیجات با برگ سبز استفاده کنید: داشتن رژیم غذایی غنی از سبزیجات با برگ سبز با ۱۴٪ کاهش خطر ابتلا به دیابت مرتبط است.
وزن بدنتان را کنترل کنید: تحقیقات نشان میدهد چاقی یکی از عوامل اصلی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ است اما از دست دادن ۵-۱۰٪ از وزن بدن می‌تواند خطر را کاهش دهد.
ورزش کنید: در افرادی که سبک زندگی کم تحرک دارند، تقریباً دو برابر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در مقایسه با افراد فعال وجود دارد. ۱۵۰ دقیقه فعالیت درهفته می‌تواند خطرابتلا را کاهش دهد.
One thought on “دیابت و ژنتیک”