هذیان زاییده‌ی باور عجیب و غریب مغایر با واقعیت در فرد است که برای آن هیچ شاهد خارجی وجود ندارد. درواقع هذیان یک اختلال جدی در توانایی‌های ذهنی است که منجر به کاهش آگاهی از محیط می‌شود. عواملی همانند بیماری مزمن، تغییر در تعادل متابولیک، دارو، عفونت، جراحی، یا مسمومیت یا ترک الکل یا دارو در بروز هذیان موثراست.
علائم هذیان
علائم به طورمعمول به اندازه‌ی چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد و شب هنگام شدت می‌یابد. علائم اولیه هذیان شامل؛
- باور به چیزی که در واقعیت وجود ندارد.
- ناتوانی در تمرکز
- حواس پرتی
- گوشه گیری
- مشکل در تکلم و به خاطر آوردن کلمات
علل هذیان
- دراثر رویداد استرس‌زا
- زوال عقل
- اختلالات خلقی همانند افسردگی
- تغییرات هورمونی پس از زایمان
- اسکیزوفرنی
- عوارض ناشی از مصرف مواد مخدر
عوامل خطر
- ژنتیک
- عوامل محیطی (استرس، موادمخدر)
- شرایط زیستی بدن
نانشناخته‌ترین انواع هذیان‌ها
_اروتومانیا یا روان‌پریشی عاشقانه
بیمار این اختلال معتقد است که یک فرد معروف مانند هنرپیشگان به او علاقه‌مند است وعشق‌شان را از طریق رسانه‌ها به وی نشان می‌دهند، در حالی که در بیشتر موارد این افراد هرگز با هم ملاقاتی نداشته‌اند. در واقع اروتومانیا به عنوان یکی از انواع اختلالات پارانوئید شناخته می‌شود، ناگهانی بروز پیدا می‌کند و تا مدت‌ها گریبان گیر فرد خواهد بود.
_هذیان مسموم شدن
فرد به طور وسواس گونه‌ای معتقداست که کسی می‌خواهد او را مسموم کند، به همین دلیل از خوردن غذا امتناع می‌کند.
_هذیان فرگولی
نام این نوع از هذیان از یک هنرپیشه ایتالیایی موسوم به لئوپارد فرگولی گرفته شده است که تبحر ومهارت خاصی در تغییر چهره‌اش داشت.
بیماری که دچار هذیان فرگولی است، اعتقاد دارد گروهی از افراد غریبه که او را می‌شناسند، تغییر قیافه داده و در لباس مبدل ظاهر شده اند.
_توهم کاپگراس
درواقع آسیب‌های مغزی را یکی از دلایل بروز توهم کاپگراس می‌دانند. بیمار افراد را دغل باز می‌داند وگمان می‌کند که دیگران در حال نقش بازی کردن هستند.
_هذیان انتساب به خود
فرد گمان می‌کند که همه چیز با او ارتباط مستقیم دارد. به عنوان مثال؛ اگر دو یا چند نفر با یکدیگر در حال صحبت باشند، به طور افراطی و وسواس گونه‌ای فکر می‌کند که راجع به او صحبت می‌کنند یا او را مسخره می‌نمایند.
_سندروم همزاد خیالی (SSD)
شاید بسیاری از ما به این فکر کرده باشیم که در جایی از این دنیا همزادی داریم و این امر کاملا عادی است، اما کسانی که از SSD رنج می‌برند اغلب احساس می‌کنند همزادشان در همسایگی آن‌هاست. در این نوع از هذیان، بیمار فکر می‌کند که هویت او توسط همزادش دزدیده شده و بدین ترتیب فرد تمایل به خودکشی برای رهایی از این احساس پیدا می‌کند.
_اینترتیمورفوزیس
شخصی که مبتلا به این هذیان است، فردی که به‌خوبی می‌شناسد را با فرد دیگری که او را هم نیز به خوبی می‌شناسد اشتباه می‌گیرد. به عنوان مثال؛ فردی همسرش را با همسایه‌اش اشتباه می‌گیرد.
_هذیان خسارت و جادوشدن
بیمار فکر می‌کند که قربانی سحر و جادو شده و معتقداست که مرا جادو کرده‌اند یا چیزی در غذای من ریخته و به من خورانده‌اند و هوش و حواسم را ازبین برده اند.
_هذیان بزرگ منشی
در این نوع هذیان افراد به طور اغراق‌آمیزی خود را بزرگ و قابل احترام می‌دانند. افراد مبتلا به این نوع هذیان ممکن است باور داشته باشند که یک شخصیت سیاسی محبوب و مشهور هستند.
_هذیان گزند یا آسیب
فرد فکر می‌کند که دیگران سعی می‌کنند به او صدمه بزنند یا او را مسموم کنند یا بکشند.
_هذیان افسردگی
این نوع از هذیان منجر به بروز تفکرات عجیب و غریبی در افراد می‌شود.
- عده‌ای از بیماران احساس پوچی مفرط کرده ومعتقدند که روند زندگی بی‌معنایی رو سپری کرده اند.
- عده‌ای دیگر گمان می‌کنند که به زودی می‌میرند و اعضای بدن آن‌ها در حال پوسیدگی است.
راهکار درمانی هذیان
- متداول‌ترین راهکار درمانی شامل تجویز دارو می‌باشد. پزشک با توجه به نوع هذیان تشخیصی، داروهایی در دسته‌ی آرام بخش، داروی ضد روان پریشی، ضد افسردگی و آنتی سایکوتیک تجویز می‌کند.
- استفاده از راهکار خانواده درمانی و درمان شناختی_رفتاری نیزموثر خواهد بود.
