ممکن است تعداد زیادی از ما در طول روز بارها جلو آینه بایستیم، به خودمان زل بزنیم واز بدن‌مان ایرادات بنی اسرائیلی بگیریم، در نهایت اعتماد به نفس‌مان را زیر سوال ببریم و ازخود بپرسیم مشکل کجاست؟ آیا من زشت هستم؟ چرا خودم را زشت می‌دانم؟ با ما همراه باشید.
اختلال خودزشت انگاری چیست؟
اختلال خودزشت انگاری، بادی دیسمورفیک ویا (BDD)، وضعیتی است که در آن فرد به طور وسواس گونه ای، نسبت به یک قسمت ویا تمام بدنش احساس نارضایتی، خجالت ویا شرمندگی دارد. به طوری که این نارضایتی موجب تاثیرات منفی بر روابط و موقعیت‌های اجتماعی وی می‌شود.
افراد مبتلا به اختلال خودزشت انگاری مدام در این فکر هستند که بخشی از چهره یا بدن‌شان با سایر اندام‌های بدن‌شان هماهنگی ندارد. در واقع آن‌ها تصور می‌کنند که زشت اند، بنابراین به جراحی‌های پلاستیک پیاپی پناه می‌برند. عده‌ای گمان می‌کنند که فرم بینی، آکنه صورت‌شان وحتی چهره‌شان غیرقابل قبول است و توجه همگان را جلب می‌کند.
اختلال خودزشت انگاری بیشتر در میان چه گروهی شایع است؟
اختلال خود زشت انگاری بیشتر از مردان گریبان‌گیر زنان است، زیرا گفته می‌شود زنان به علت استانداردهای تحمیلی جامعه و زیبا‌تر جلوه کردن نگران وضعیت بدن خود بوده و به همین دلیل درگیر رژیم‌های متعدد هستند تا جایگاه اجتماعی‌شان را در جامعه تثبیت کنند. همچنین این اختلال درمیان رده سنی ۱۵ تا ۳۰سال هم شایع است.
نشانه‌ها
نشانه‌های اختلال خودزشت انگاری بدن عبارتند از؛
- دائما ظاهرتان را بادیگران به خصوص هنرپیشه‌ها مقایسه می‌کنید.
- به گونه‌ای لباس می‌پوشید تا نقص موردنظرتان را پنهان کنید.
- در جمع ومحیط‌های اجتماعی احساس ناراحتی واضطراب می‌کنید.
- به دنبال کسب تایید از دیگران در مورد ظاهرتان هستید.
- تمرکز بیش از حد بریک ویا چند قسمت بدن مانند مو، بینی، صورت، اندام تناسلی و…
- افراط درخودآرایی
- افراط در رژیم
- کمال گرایی و ترس از تنهایی
عوارض
عوارضی که ممکن است در اثر اختلال خودزشت انگاری ایجاد شده باشند شامل موارد زیر است، به عنوان مثال؛
- افسردگی یا سایر اختلالات خلقی
- افکار یا رفتار خودکشی
- اختلالات اضطرابی، از جمله اختلال اضطراب اجتماعی (ترس اجتماعی)
- اختلال وسواس فکری عملی
- اختلالات اشتها
درمان
1.روان درمانی:
روان درمانی و بخصوص رفتار درمانی شناختی (CBT)، یکی از راه‌های اصلی درمان اختلال خود زشت انگاری است. نکته مثبت در این روش، درمان سریع بیماری است. روان درمانگر با تغییر الگوهای رفتاری و باورهای شخص و نیز شناخت فرد از محیط اطراف نسبت به درمان اختلال خود زشت پنداری اقدام می‌کند.
2.دارودرمانی:
نکته مهم این است که روش درمان دارویی تنها در صورت همزمان شدن با روش‌های روان درمانی می‌تواند موجب درمان موثر بیماری گردد. در غیر اینصورت و اگر درمان تنها بوسیله مصرف داروهای ضد اضطراب انجام بپذیرد امکان بازگشت مجدد اختلال روانی وجود دارد.
چه عواملی باعث اختلال خودزشت انگاری می‌شود؟
- علت دقیق BDD مشخص نیست، اما این واقعیت که BDD اغلب در افراد با سایر اختلالات بهداشت روان مانند افسردگی اساسی و اضطراب رخ می‌دهد هم نیز مطرح می‌شود. سایر عواملی که ممکن است در ایجاد یا تحریک BDD تأثیر بگذارند عبارتند از:
- تجربه حوادث آسیب‌زا یا درگیری عاطفی در دوران کودکی
- عزت نفس پایین
- والدین و دیگران که به ظاهر فرد انتقاد داشتند.
- فشار همسالان و جامعه‌ای که ظاهر فیزیکی را با زیبایی و ارزش برابر می‌داند نیز می‌تواند در پیشرفت BDD تأثیر بگذارد.
آیا می‌توان از اختلال خودزشت انگاری جلوگیری کرد؟
هیچ راه شناخته شده‌ای برای جلوگیری از BDD وجود ندارد. با این حال، ممکن است شروع درمان در افراد به محض شروع علائم مفید باشد. آموزش نگرش‌های سالم و واقع بینانه در مورد تصویر بدن نیز ممکن است به جلوگیری از پیشرفت یا بدتر شدن BDD کمک کند. سرانجام، فراهم آوردن محیط درک و حمایت از فرد ممکن است به کاهش شدت علائم کمک کرده تا بهتر با این اختلال کنار بیایند.
اگر به این اختلال دچار هستیم چه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید به این اختلال دچار هستید، قبل از آنکه حکم قطعی صادر کنید، کارهای زیر را انجام دهید:
یا پزشک مربوطه مشورت کنید.
از طریق پزشک خود، متخصص روان‌کاو یا روان‌پزشک را پیدا کنید.
در صورت تأیید، نوبت‌های مراجعه‌تان را به یاد بسپارید و آن‌ها را از دست ندهید. درمان این اختلال زمان‌بر است.
با درمانگر خود راستگو و شفاف باشید. اگر احساس افسردگی دارید، او را در جریان قرار دهید.
اجازه بدهید افراد مورداعتماد، شما را حمایت کنند. نیازی نیست به‌تنهایی بار درمان را به دوش بکشید.
سخن آخر
به دنبال القای چارچوب‌های زیبایی توسط رسانه و شبکه‌های اجتماعی، شیوع اختلال خودزشت انگاری دور از انتظار نیست.
رسانه‌ها و تبلیغات به مردم القا می‌کنند که اگر اندامتان دارای استانداردهای مشخص نباشد، دچار نقص هستید و باید خودتان را تغییر دهید. القای ناجوانمردانه‌ای که جز سرکوب اعتماد به نفس ثمره‌ای ندارد. متاسفانه این اختلال دقیقا زمانی بروز پیدا می‌کند که فرد از بدن خود ناراضی بوده و خود را قبول ندارد.
اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، این است که همه‌ی ما دارای نقص‌هایی هستیم، اما اگر این نقص‌ها را برای خودمان بارز کنیم و خودمان را زیر ساطور قضاوت شخصی‌مان بگذاریم ظلم بزرگی به خودمان کرده ایم، بنابراین اهمیت به خودمان وحفظ سلامت روان‌مان در وهله اول بیشتر از هرچیزی حائز اهمیت است.
