به طورکلی نفخ ناشی ازتجمع گاز دردستگاه گوارش است. بیشتر افراد نفخ شکم را در نتیجه خوردن غذاهای خاص تجربه می‌کنند، اما گاهی اوقات نفخ ممکن است نشانه بیماری جدی‌تری همانند سندرم روده تحریک‌پذیر باشد. بااین حال با انجام راهکار‌های ساده وتغییر سبک زندگی می‌توان تاحدودی از بروز دوباره آن جلوگیری کرد.
علل شایع ایجاد نفخ
- رژیم غذایی
نوشیدنی‌های گازدار، نمک یا شکر اضافی و میزان زیاد فیبر در رژیم غذایی می‌توانند باعث نفخ شکم شوند.
- تغییرات هورمونی
بسیاری از افراد به دلیل تغییرات هورمونی، قبل از دوره قاعدگی ودرطول آن دچار نفخ شکم می‌شوند.
- بیماری سلیاک
مصرف برخی مواد غذایی مانند گندم وجو در مبتلایان به‌عدم تحمل گلوتن می‌تواند منجر به نفخ شود.
- بیماری زنان
مواردی مانند آندومتریوز وکیست تخمدان درزنان ممکن است سبب بروز درد، تورم واحساس نفخ در ناحیه شکم شود.
- عدم تحمل لاکتوز
- رفلاکس معده
درادامه به معرفی روش‌هایی جهت ازبین بردن نفخ شکم ویا جلوگیری از آن خواهیم پرداخت؛
دوازده راه برای جلوگیری از نفخ شکم بعد از خوردن غذا
1. درمصرف موادغذایی حاوی فیبر زیاده روی نکنید!
نتایج مطالعات نشان داده است که رژیم غذایی حاوی فیبر کم، میزان نفخ درافراد مبتلا به یبوست را کاهش می‌دهد. درواقع زیاده روی در مصرف فیبر سبب بروز مشکلاتی همانند گرفتگی‌های شکمی، نفخ ویبوست خواهد شد.
مواد غذایی حاوی فیبر؛
- لوبیا
- عدس
- میوه ها؛ مانند سیب و پرتقال
- جو دو سر
- نخود
- کلم بروکلی
2. رژیم غذایی مناسب خودتان را بیابید.
عدم تحمل غذایی با تولید بیش از حد گازباعث بروز نفخ می‌شود. عدم تحمل لاکتوز وعدم تحمل گلوتن (بیماری سلیاک) از سری عوامل بروز نفخ هستند. بنابراین توصیه می‌شود تا عادات غذایی‌تان را ثبت و ردیابی کنید. درمرجله بعد ببینید مصرف چه غذایی سبب بروز علائم نفخ می‌شود.
3. آهسته بنوشید و غذا بخورید.
هنگامی که به سرعت غذا می‌خوریم، به خوبی نمی‌توانیم تکه‌های غذا را بجوییم، درنتیجه قطعات بزرگتری از غذا وارد معده شده وهضم آن در مدت زمان بیشتری طول می‌کشد. این وضعیت فرایند نفخ دربدن را سریع‌تر خواهد کرد.
4. نوشیدنی‌های گازدار ننوشید.
شیرین کننده‌های مصنوعی و دی اکسید کربن موجود در نوشیدنی‌های گازدار، دوعامل اساسی تقویت کننده نفخ شکم هستند.
5. از جویدن آدامس خودداری کنید.
جویدن آدامس باعث بلعیدن هوای بیشتر توسط فرد می‌شود. این هوا ممکن است در دستگاه گوارش جمع شده و در برخی افراد نفخ ایجاد کند.
6. به پیاده روی بروید.
فعالیت بدنی باعث حرکت منظم روده‌ها می‌شود و به آزاد شدن گاز و مدفوع اضافی هم کمک می‌کند. تحرک روده‌ها به ویژه در صورتی که فرد احساس یبوست کند بسیار موثر است.
7. پروبیوتیک مصرف کنید.
پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که در روده‌ها زندگی می‌کنند. مصرف یک مکمل پروبیوتیک منجربه کاهش نفخ در روده بزرگ خواهد شد.
8. ازیوگا کمک بگیرید.
حالت بچه، کودک خوشحال و چمباتمه از سری حرکاتی هستند که در کاهش نفخ و خروج گاز از روده تاثیر دارند.
9. ماساژ شکمی را امتحان کنید.
ماساژ دادن شکم می‌تواند به حرکت روده‌ها کمک کند. ماساژهایی که مسیر روده بزرگ را دنبال می‌کنند نیز مفید هستند.
10. مصرف نمک را کم کنید.
سدیم اضافی باعث می‌شود بدن آب زیادی را ذخیره کند. این مورد ممکن است باعث احساس تورم و نفخ در شکم و سایر نواحی بدن مانند دست و پا شود.
11. در فواصل منظم غذا بخورید.
بسیاری از افراد مستقیماً بعد از یک وعده غذایی سنگین نفخ شکم را تجربه می‌کنند، اما می‌توان با خوردن روزانه چندین وعده غذایی کوچکتر از بروز نفخ جلوگیری کرد.
12. از گفت‌گو هنگام غذا خوردن خودداری کنید.
صحبت کردن هنگام غذاخوردن سبب بلع هوا به میزان زیاد و به دنبال آن بروز نفخ در ناحیه شکم ومعده خواهد شد.
راهکارسنتی
- زنجبیل
زنجبیل یک درمان سنتی برای مشکلات گوارشی است. این ماده برای کاهش گاز بیش از حد در دستگاه گوارش مفید است.
- اسانس رازیانه ممکن است به کاهش نفخ شکم کمک کند.
زمان مناسب مراجعه به پزشک
در برخی موارد، نفخ شکم ممکن است به دلیل یک بیماری باشد. برای رهایی ازشر نفخ، ممکن است فرد برای تشخیص و مدیریت وضعیت خود به کمک پزشک نیاز داشته باشد. پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی را برای یافتن هرگونه مشکل تجویز کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل اشعه ایکس، سونوگرافی، کولونوسکوپی یا آزمایش خون باشد.
