بسیاری از زنان در روزهای پیش از قاعدگی با نشانههای ناخوشایند در حالات روحی و جسمیشان روبه رو میشوند. نشانههایی که شامل درد شکم، سردرد، خستگی، افسردگی، حساس شدن پستان و… میباشد. اگر هرماه نشانههای ثابتی بروز کند و با شروع قاعدگی رفع شود میتوان گفت که فرد به سندرم پیش از قاعدگی(PMS) دچار شده است. اما اگر علائم به حدی شدید است که فرد را از انجام کارهای عادی روزانه خود باز میدارد و یا برکیفیت ارتباط وی با دیگران تاثیر منفی میگذارد ممکن است به اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) دچارشده باشد.
سندرم پیش از قاعدگی یا PMS چیست؟
سندرم پیش از قاعدگی (Premenstural syndrome و به اختصار PMS)، شامل گروهی از علائم ناخوشایند است که در روزهای پیش از قاعدگی رخ میدهد. گفته میشود بیش از ۹۰ درصد زنان در سن قاعدگیشان این اختلال را تجربه میکنند. دربیشتر موارد با انجام راهکارهای آسان میتوان به راحتی از این دوره گذر کرد.
علائم PMS
علائم عاطفی؛
- افسردگی
- غم
- اضطراب
- کناره گیری اجتماعی
- گیجی و عدم تمرکز
علائم جسمی؛
- نفخ
- حساسیت پستان
- ولع خوردن غذا
- خستگی
- سردرد
- شکم درد
- ناراحتی معده
- بروزآکنه
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی یا PMDD چیست؟
PMDD علائم مشابهی دارد، اما شدت آن متفاوت است. همچنین گفته میشود که تنها ۳تا۸ درصد زنان آن را تجربه میکنند.
- تغییرات ناگهانی و اغراقآمیز در احساسات یا خلق و خوی
- احساس ناامیدی
- افزایش تعارضات در روابط
- عصبانیت یا تحریکپذیری
- کمبود انرژی و خستگی شدید
- تغییرات شدید و ناگهانی در اشتها و پرخوری
- احساسعدم کنترل یا خستگی بیش از حد
- ناتوانی در خواب یا خواب زیاد
تفاوت PMS و PMDD درچیست؟
افسردگی
- درصورت بروزPMS، ممکن است احساس افسردگی کنید. اما اگر PMDD دارید، غم و اندوه شما ممکن است به حدی باشد که احساس ناامیدی بسیار شدیدی کنید.
اضطراب
- هنگام ابتلا به PMS ممکن است احساس اضطراب کنید. اما با PMDD، اضطراب با سطح بسیار شدیدی راتجربه خواهید کرد.
نوسانات خلقی
- وقتی PMS دارید بدخلق میشوید. ممکن است یک دقیقه احساس خوبی کنید و لحظه دیگر ناراحت یا عصبانی باشید. اما با PMDD، نوسانات خلقی شما بسیار شدیدتر خواهد شد. ممکن است خیلی عصبانی شوید و یا در مورد چیزهایی که معمولاً باعث ناراحتی شما نمیشوند گریه کنید.
علل
علل دقیق سندرم پیش از قاعدگی یا PMDD مشخص نیست، اما تصور میشود که تغییرات سطح هورمون ها، ژنتیک و سطح پایین قند خون دراین مورد نقش داشته باشد.
گزینههای درمانی رفع سندرم پیش از قاعدگی
- نوشیدن مایعات کافی برای تسکین نفخ
- مکملهایی مانند ویتامین B-6، ویتامین D، اسید فولیک، منیزیم و کلسیم
- داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن
- رژیم غذایی سالم
- ورزش
از آنجا که PMDD شدیدتر است، پزشک ممکن است داروهای خاصی را برای مدیریت آن تجویز کند. که آنها شامل؛
- داروهای ضدافسردگیSSRI
این دسته از داروها روی ماده شیمیایی مغز شما به نام سروتونین تأثیر میگذارند. مصرف این موارد میتواند به کاهش بسیاری از علائم PMDD که بر روحیه شما تأثیر میگذارد کمک کند.
- قرصهای جلوگیری از بارداری
این دسته از قرصها با مانع شدن از تخمک گذاری، در کاهش علائم موثر هستند.
بیماریهای که علائم مشابه با سندرم پیش از قاعدگی دارند؛
ممکن است عدهای به این اختلال دچار نشوند و مبتلا به سایر بیماریها با علائم مشابه باشند. بیماریهایی نظیرافسردگی، اختلال اضطرابی، میگرن، سندرم خستگی مزمن و سندرم روده تحریکپذیر شامل آن میباشند. درواقع ممکن است برخی از زنان گمان کنند که دچار اختلال پیش از قاعدگی شدهاند در صورتی که به افسردگی و یا اختلالات اضطرابی دچار هستند.
تشخیص
اگر خانمی به بیش از پنج سوال پایین «پاسخ» بله داده باشد، احتمالاً از PMDD رنج میبرد.
بهترین اقدام مراجعه به متخصص زنان برای تشخیص و درمان مناسب است.
- آیا چند روز قبل از شروع دوره پریود تغییر ناگهانی درروحیه ایجاد شده و با شروع پریود، این حالت از بین میرود؟
- آیا قبل از شروع قاعدگی فرد احساس ناامیدی یا احساس افسردگی را تجربه میکند؟
- آیا قبل از شروع پریود، خشم یا تحریکپذیری افزایش یافته است و با شروع پریود این احساس از بین میرود؟
- آیا فرد قبل از پریود احساس اضطراب میکند؟
- آیا در این مدت فرد قادر به تمرکز نیست؟
- آیا در این زمان تغییرات عظیمی در عادات غذایی نسبت به روزهای قبل وجود دارد؟
- آیا قبل از پریود فرد احساس خستگی مفرط میکند؟
- آیا قبل از شروع پریود مشکل خوابیدن وجود دارد؟